Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 24 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013) ο υπολογισμός των φορολογικών αποσβέσεων είναι υποχρεωτικός, γίνεται σε ετήσια βάση και δεν επιτρέπεται η μεταφορά αποσβενόμενων ποσών μεταξύ οικονομικών χρήσεων.
Στην περίπτωση που μία επιχείρηση δεν διενεργήσει αποσβέσεις για ένα πάγιο περιουσιακό της στοιχείο το οποίο χρησιμοποιούσε παραγωγικά ή αν διενεργήσει αποσβέσεις με συντελεστή μικρότερο από τον προβλεπόμενο, η επιχείρηση χάνει το δικαίωμα να πραγματοποιήσει στο μέλλον τις αποσβέσεις που όφειλε να διενεργήσει και δεν διενήργησε. Σχετ. η εγκ. ΠΟΛ. 1073/2015.
Αν σε επόμενη χρήση διαπιστωθεί ότι εκ παραδρομής μία επιχείρηση δεν διενήργησε αποσβέσεις για ένα πάγιο περιουσιακό της στοιχείο το οποίο χρησιμοποιούσε παραγωγικά, η απόσβεση αυτού θα συνεχιστεί βάσει των οριζομένων συντελεστών στο άρθρο 24 του ΚΦΕ και όχι λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο του αναπόσβεστου υπολοίπου δια τα υπολειπόμενα έτη.
Εάν, δηλαδή, για παράδειγμα, μία επιχείρηση παραλείψει κατά το δεύτερο έτος παραγωγικής λειτουργίας ενός παγίου (με αξία κτήσης 10.000 ευρώ και συντελεστή απόσβεσης 20%) να διενεργήσει αποσβέσεις, τότε, κατά το τρίτο, το τέταρτο και το πέμπτο έτος λειτουργίας του παγίου θα διενεργήσει κατ' έτος φορολογική απόσβεση ποσού ίσου με 2.000 ευρώ ενώ το ποσό των 2.000 ευρώ που δεν εξέπεσε κατά το δεύτερο έτος δεν θα αναγνωριστεί ως εκπιπτόμενη δαπάνη.
Σημειώνεται ότι ειδικώς, για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά για τις ανάγκες της βασικής επαγγελματικής δραστηριότητας της επιχείρησης, ούτε και για τις τυχόν παρεπόμενες ασχολίες της, δηλαδή εκείνα τα οποία έχουν τεθεί εκτός εκμετάλλευσης (ή σε αδράνεια), γι’ αυτά και για το χρονικό διάστημα που είναι εκτός εκμετάλλευσης δεν υπολογίζονται φορολογικές αποσβέσεις, δεδομένου ότι δεν μπορεί να δικαιολογηθεί απόσβεση αυτών λόγω μη ύπαρξης λειτουργικής φθοράς τους.
Κατά τον χρόνο που θα αρχίσει πάλι η παραγωγική τους λειτουργία, συνεχίζουν να διενεργούνται οι φορολογικές αποσβέσεις έως την πλήρη απόσβεσή τους. Σχετική η εγκ. ΠΟΛ. 1073/2015.
Επομένως, αν, για παράδειγμα, το ίδιο πάγιο με αξία κτήσης 10.000 ευρώ και συντελεστή απόσβεσης 20% (φορολογική απόσβεση 2.000 ευρώ κατ' έτος), δεν χρησιμοποιηθεί παραγωγικά τον τέταρτο χρόνο της ωφέλιμης ζωής του αλλά αρχίσει πάλι η παραγωγική του λειτουργία από τον πέμπτο χρόνο, η επιχείρηση δεν θα διενεργήσει αποσβέσεις για τον χρόνο που το πάγιο είχε τεθεί σε αδράνεια αλλά θα διενεργήσει κανονικά αποσβέσεις για τον πέμπτο και τον έκτο χρόνο έως την πλήρη απόσβεση του παγίου. Σημειώνουμε, τέλος, ότι το αν ένα πάγιο χρησιμοποιείται ή όχι παραγωγικά για τις ανάγκες της βασικής επαγγελματικής δραστηριότητας της επιχείρησης, είναι ζήτημα πραγματικό και μπορεί, σε κάθε περίπτωση, να εξεταστεί από τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες.
